آشنایی با اجزای مهار دیوار
آشنایی با عناصر و اجزای مهار و تقویت کننده اجزای غیر سازه ای معماری :
در انواع دیوارهای ساختمانی بسته به نوع بلوک و ملات های چسباننده، از اجزای مختلفی برای اجرا و تقویت اجزای غیر سازه ای معماری استفاده می گردد. در ادامه به معرفی هر کدام این اجزا پرداخته می شود.
میلگرد بستر
میلگرد بستر المانی است فولادی که در بند بستر دیوار قرار می گیرد. میلگرد بستر می تواند یک میلگرد آجدار یا ساده باشد که به جهت اتصال بهتر با ملات بهتر است که از نوع آجدار باشد.
لذا میلگردهای بستر معمولا از دو مفتول آجدار یا ساده که توسط یک مفتول میانی به صورت نردبانی یا خرپایی به یکدیگر متصل می گردد، تشکیل می گردد.
حداکثر فواصل مفتول های میانی در نوع نردبانی یا گام های المان های خرپایی در نوع خرپایی برابر 40 سانتیمتر الی 50 سانتیمتر می باشد.
توصیه می گردد در میلگرد بستر خرپایی این فواصل حداکثر 40 سانتیمتر و در میلگرد بستر نردبانی حداکثر 30 سانتیمتر لحاظ گردد.
نوع خرپایی میلگرد بستر نسبت به نردبانی به دلیل سختی بیشتر اولویت دارد.
میلگرد بستر باید به شکل کامل در داخل ملات بستر مدفون گردد تا از طریق ملات، پیوستگی میان میلگرد بستر و واحد بنایی برقرار گردد.
مفتول میانی که دو مفتول طولی را به یکدیگر متصل می کنند، می توانند از نوع ساده و بدون آج باشد.
به منظور جلوگیری از خوردگی لازم است میلگردهای بستر به صورت گالوانیزه یا دارای پوشش اپوکسی یا فولادهای ضد زنگ باشد.
شکل 1 – میلگرد بستر و انواع آن
شکل 2– مشخصات هندسی میلگرد بستر
حداقل قطر مفتول های مورد استفاده در میلگرد بستر برابر 4 میلیمتر و حداکثر آن برابر نصف ضخامت ملات بستر است.
از آنجایی که ضخامت ملات بستر نباید از 16 میلیمتر تجاوز کند، لذا مقدار حداکثر قطر به 8 میلیمتر محدود می گردد.
فولاد مصرفی در مفتول ها لازم است دارای حداقل تنش تسلیم 450 مگا پاسگال و حداقل تنش نهایی 550 مگا پاسگال باشد.
از آنجایی که مشخصات میلگردهای ساده و آجدار مطابق استاندارد 3132 مطابق جدول 1 می باشد و شرط فوق ممکن است محقق نگردد، لذا این مقادیر با نظر مهندس محاسب و در نظر گرفتن مقدار واقعی تنش تسلیم و تنس نهایی در محاسبات، قابل تغییر و بازنگری می باشد.
جدول 1- ویژگی کششی میلگردهای ساده و آجدار
همچنین مطابق استاندارد 11558 مقاومت مشخصه مفتول شبکه های جوش شده باید دارای ویژگی جدول 2 باشد.
جدول 2- مقاومت مشخصه برای تنش تسلیم معادل 0.2% ازدیاد طول متناسب، مقاومت کششی و ازدیاد طول نسبی پس از گسیختگی در اندازه طولی معادل پنج برابر قطر اسمی
به هر حال ویژگی مفتول های مورد استفاده باید به گونه ای باشد که باشد.
گیره و قلاب
برای اتصال دیوار به ستون به صورت مفصلی از عضوی به نام قلاب استفاده می شود.
قلاب با همپوشانی برابر حداقل 75 برابر قطر مفتول با میلگرد بستر اتصال ستون با میلگرد بستر و در نهایت دیوار به ستون را مهیا می کند و درگیری را باملات را ممکن می نماید.
مجموعه گیره و قلاب را می توان برای هر دو دیوار داخلی و خارجی استفاده کرد.
هر دو عضو گیره و قلاب باید از جنس فولاد گالوانیزه باشند به نحوی که ضخامت ورق مصرفی در گیره حداقل 2 میلیمتر و قطر مفتول مصرفی در قلاب حداقل 3.5 میلیمتر باشد.
شکل 3– اتصال دیوار به ستون به کمک گیره و قلاب
شکل 4- نحوه اتصال قلاب به میلگرد بستر و همپوشانی با آن
برای اتصال گیره به ستون در سازه های فولادی از اتصال به کمک جوش و در سازه های بتنی از پیچ و رول پلاک نمره 6 استفاده می شود.
باید دقت نمود که استفاده از روش هایی نظیر تفنگ میخ کوب، ضربه ای و چکشی برای اتصال ممنوع می باشد و تنها باید از روش های روتاری استفاده نمود.
توصیه می گردد پیچ و رول پلاک از کاور بتن عبور کرده و با هسته مرکزی درگیری ایجاد نماید.
گیره به گونه ای طراحی شده است که قابلیت تنظیم در ارتفاع را در دامنه 10 سانتیمتر داشته باشد تا دقیقا در داخل ملات بند بستر قرار گیرد و سهولت اجرایی ایجاد نماید.
شکل 5- نحوه اتصال قلاب به ستون بتنی، فلزی و وادار میانی
بست رادیکالی
بست رادیکالی یا بست ارتجاعی U شکل در دیوارهایی که از بلوک های با ضخامت کم ملات یا چسب نظیر بلوک های سبک گازی، بلوک AAC، هبلکس و … به هم متصل می شوند، جهت اتصال ستون به دیوار و سازه از آنها استفاده می شود.
جنس این قلاب فولاد گالوانیزه بوده و از طریق بند بستر، دیوار را به ستون متصل می کند.
یکی از ایرادات این اتصال تغییر شکل پلاستیک تحت زلزله است که ممکن است دچار گسیختگی گردد.
لذا پس از زلزله باید حتما مورد بررسی قرار گیرد.
ضخامت این قطعه حداقل 2 میلیمتر و پهنای آن حداقل 25 میلیمتر است و باید حداقل به میزان 100 میلیمتر در داخل مهار بستر مدفون گردد.
برای اتصال این عضو به ستون از جوش یا پیچ و رول پلاک بسته به نوع ستون استفاده می شود.
شکل 6- نحوه اتصال بست ارتجاعی به ستون
بست فولادی منقطع
بست فولادی منقطع در دیوارهایی که از بلوک های با ملات بستر نازک یا چسب نظیر بلوک های سبک گازی، بلوک AAC، هبلکس و … به هم متصل می شوند، جهت اتصال دو بلوک به هم از آنها استفاده می شود.
جنس این بست ها از فولاد گالوانیزه می باشد. در هر طرف آن باید حداقل دو سوراخ جهت اتصال به کمک میخ، پیچ یا پرچ تعبیه گردد.
روش دیگر اتصال دو بلوک به هم بست های کرکره ای می باشد که پس از چیدن بلوک ها در کنار هم به وسیله چکش دو قطعه را به هم متصل می کنیم.
شکل 7- اتصال دو بلوک به کمک بست فولادی منقطع
رفیع سازه